Marokko Toubkal The Hard Way

Het gaat hier om een avontuurlijke reis. Er zijn diverse factoren die onderweg onze reisplannen kunnen beïnvloeden, hoe goed de reis ook is voorbereid. Onderstaande reisbeschrijving geeft de hoofdlijnen van de reis weer. De reisleiding kan genoodzaakt zijn om tijdens de reis verschuivingen in het geplande programma aan te brengen.

dag 1 Amsterdam naar Marrakech (450 meter)

Per vliegtuig komen we aan in de oude koningsstad Marrakech. Indien hier voldoende gelegenheid voor is, maken we nog die avond kennis met het spektakel op het grote plein Djemaa-el-Fna en genieten van onze eerste tajine of couscous. We verblijven in een eenvoudig hotel vlakbij het plein.

dag 2 Marrakech - Imi Oughlad, minibus 1½ uur - Tizi Oussem (1850 meter), ca. 5 uur lopen

Vanuit Marrakech rijden we naar het beginpunt van onze trek: het kleine bergdorpje Imi Oughlad op 1300 meter hoogte. Hier staan de muildierdrijvers die ons de komende dagen zullen begeleiden al op ons te wachten. We beginnen aan onze eerste pas – de Tizi-n-Tacht (2000 meter) waar we heel geleidelijk naar toe lopen. In het begin is het even steil als we het dorpje Imi Oughlad uitlopen. We komen direct al in de stilte van alleen nog berghellingen, hier en daar begroeid met groene eiken en geurende jeneverbesstruiken. Ergens loopt een herder met zijn kudde schapen of geiten. De gestage klim wordt met weids uitzicht beloond. We dalen een stukje af tot hoog in de vallei van Ouissadene. Overal zien we kleine Berberdorpjes in dezelfde kleuren als de mineralen van de kleurige bergen eromheen. Op de hellingen zien we groene terrasakkertjes. We gaan slapen in het dorpje Tizi Oussem, in een Berberhuis dat tot eenvoudige herberg is ingericht. We maken kennis met de gastvrijheid en vriendelijkheid van de Berberbevolking en genieten vanaf het terras van de beeldschone omgeving.

Mocht er in de wintermaanden zoveel sneeuw liggen dat de Tizi Tadat (3740 meter) -waar we op dag 5 over heen gaan- niet voor muildieren oversteekbaar is, dan lopen we een alternatief programma (voor details, zie onder).

dag 3 Tizi Oussem (1850 meter) - Tizi Izgaran (3000 meter), 4 uur stijgen

Vandaag gaan we flink omhoog. Vanaf Tizi Oussem klimmen we naar het zomerdorp Azib Tamsoult. Hier komen de bewoners van Tizi Oussem tijdens de warme maanden (juli t/m september) met hun koeien en schapen om de nog hoger gelegen terrassen te bewerken en de dieren hoger te laten grazen. Wij gaan nog verder, langs de hoge watervallen van Irhoulidene naar onze refuge genaamd Tazaghart. Weids is het uitzicht over de vallei waardoor we omhoog zijn geklommen en in de verte kunnen we zelfs Marrakech en de vlakte eromheen zien liggen.

dag 4 beklimming Afella (4015 meter) en Plateau de Tazaghârt, 7 uur lopen waarvan 4 uur stijgen en 3 uur

We laten onze spullen in de refuge en gaan op weg naar onze eerste top. Een lange en steile klim door ‘de mond’ van Tagounit brengt ons naar de Tizi Melloul (3875 meter). Hier zien we de toppen van de Timesguida en de Ouanakrim. Wij gaan echter ‘even linksaf’ voor onze eerste 4000-er, de Afella. Vanaf deze top zien we de Toubkal. Via de Tizi Melloul klimmen we naar het uitgestrekte plateau van Tazaghârt (3980 meter). Met veel geluk treffen we hier misschien wel een zeldzame steenbok. Door de mooie, maar steile, Tsoukkine-kloof dalen we weer af naar de refuge de Tazaghârt (3000 meter). Afhankelijk van de weersomstandigheden en condities van het terrein kan ervoor gekozen worden deze dagtocht in tegengestelde richting te lopen.

dag 5 via Tizi Tadat (3740 meter) naar de top van de Bigouinnossane (3990 meter), Neltner-hut (3200 meter), 5½ uur lopen waarvan 3½ uur stijgen en 2 uur dalen

Over een bijna kale bergrug tussen de vulkanische rotsen klimmen we naar onze tweede hoge top de Bigouinossane. Na de klim lopen we verder naar het Oosten en dalen af naar de stenen refuge du Toubkal (Neltner-hut van de Club Alpine Francais), aan de voet van de Toubkal.

dag 6 beklimming Toubkal West (4010 meter) en Toubkal (4167 meter), 6½ uur lopen waarvan 4½ uur stijgen en 2 uur dalen

Vandaag gaan we voor de hoogste top van Noord-Afrika. Langs de ‘Irhzer-n-Ikhibi’ Sud lopen we eerst naar de west-top die ons uitzicht biedt over de vallei van Tifnout, de Jebel Siroua en de Anti-Atlas. Via de Tizi-n-Toubkal klimmen we door naar het allerhoogste punt, opvallend gemarkeerd door een grote ijzeren driepoot, door de Fransen al in 1931 als baken op de top gezet. We kijken uit over de valleien rond Imlil en de Ououraïne. Via de noord route (Ikhibi Nord) dalen we voorzichtig terug af naar de refuge. Deze avond is een bijzondere avond; met enige weemoed nemen we alvast afscheid van onze ploeg van muildierdrijvers, gids en kok.

dag 7 beklimming Timesguida (4088 meter) en Ras-n-Ouanoukrim (4083 meter), afdaling naar Imlil (1740 meter), 7½ uur lopen waarvan 3½ uur stijgen en 4 uur dalen.Transfer naar Marrakech (minibus, 1,5 uur)

Vandaag een lange dag. We gaan eerst nog omhoog naar het Zuiden naar de Tizi Ouagane (3735 meter). Vanaf hier beklimmen we onze laatste twee toppen van meer dan 4000 meter; de Timesguida en vervolgens de Ras-n-Ouanoukrim. Hoog op de top genieten we voor een laatste maal van het weidse uitzicht over de andere bergen. Dan wacht ons een lange (van 4000 naar 1740 meter), maar eenvoudige afdaling naar het dorp Imlil. Onderweg passeren we een zogenaamde marabout; het heiligengraf van Sidi Chamarouch. Marokkaanse pelgrims zoeken hier hun heil met geestelijke kwalen of bij onvruchtbaarheid. Na een laatste muntthee en misschien nog wat souvenirs uit de bergen in het levendige Imlil stappen we in het busje om gelijdelijk afscheid te nemen van de kleurrijke en imposante bergen. Maar eerst nemen we definitief afscheid van onze begeleiders. In Marrakech wacht de altijd bruisende drukte op het plein Djemaa-el-Fna. Nog éénmaal lopen we door de kronkelende steegjes van de souks. We overnachten weer in ons hotel vlakbij het plein.

dag 8 Marrakech

Een vrije dag om Marrakech te ontdekken.

dag 9 Marrakech

Vroeg in de ochtend vertrekt de vlucht vanaf Marrakech weer richting Amsterdam.

Alternatief programma bij (te) veel sneeuw

dag 2
Transfer naar Seti Fatma (2 uur, 1400 meter), te voet naar Timchchi (2000 meter) 5 uur lopen, gîte.

dag 3
Via Tizi Tacchedirt (3200 meter) en beklimming Angour (3616 meter) naar Tacchedirt (2300 meter), 6 uur lopen, gîte

dag 4
Beklimming Tizi Likemt 3550 meter, via Tizi Tamatert (2280 meter) naar Imlil (1740 meter), 7 uur lopen, gîte

dag 5
Naar berghut Toubkal (3200 meter) + beklimming Tizi Ouanoums (3680 meter) voor uitzicht op Lac d’Ifni, 6 uur lopen, refuge du Toubkal

dag 6
Beklimming Toubkal (4167 meter) via Ikhibi Nord, afdalen via Ikhibi Sud, lopen 6,5 uur, refuge du Toubkal

dag 7
Beklimming Timesguida (4088 meter) en Ras-n-Ouanoukrim (4083 meter), afdaling naar Imlil (1740 meter) via heiligengraf van Sidi Chamharouch.
Lopen 7 ½ uur: stijgen 3½ uur, dalen 4 uur.
Transfer naar Marrakech (1½ uur).

Bij de reissom inbegrepen:

* vervoer per minibus naar/van de trektocht
* alle overnachtingen in steden op basis van logies in twee/driepersoonskamers, in een eenvoudig hotel.
- op trek:
* alle maaltijden (3x per dag)
* bagagevervoer (o.a. voor persoonlijke bagage tot 12 kg p.p.)
* Engelssprekende Marokkaanse gids
* kok 
* muildierdrijvers
* gebruik van keukengerei (ook bestek, bord etc.)
* overnachtingen op trek in berghutten of gites
* medicijn / EHBO-kit
* stijgijzers, indien nodig worden deze door ons geleverd. Verkrijgbaar van maat 37 t/m 45
* reserveringskosten
* bijdrage Reisgarantieregeling VZR Garant

Niet bij de reissom inbegrepen

* retourvlucht Amsterdam-Marrakech (deze vlucht kan wel bij ons geboekt worden)
* luchthaventransfers in Marokko (indien vlucht niet via  ons geboekt is)
* vaccinaties
* reis- en annuleringsverzekering
* maaltijden wanneer we niet op trek zijn
* flessen mineraal water tijdens trektocht
* fooien lokale staf
* persoonlijke uitgaven (frisdrank, alcoholica, souvenirs) 
* vervoer naar en van Schiphol
* excursies wanneer niet vermeld in de brochures of aangegeven als facultatief
* wijzigingskosten € 35,--

Aantal deelnemers

Minimum aantal deelnemers: 4
Maximum aantal deelnemers: 12

De groep wordt begeleid door een Engelssprekende lokale gids.

Klimaat

In juli en augustus is het in Marrakech heet en zoeken ook de Marokkanen verkoeling in de bergen. Een groot deel van onze tocht lopen en kamperen we boven de 3000 meter. Ook in de zomer is het hier heerlijk om te wandelen. In de winter (februari/maart, maar soms ook al vanaf november en tot in mei) ligt er vaak sneeuw. In de Marokkaanse lente, veelal eind april tot ver in juni, smelt de sneeuw en staan de hellingen volop in bloei.

Gemiddelde temperatuur in juli en augustus:
Laag/ Marrakech
overdag 25°C tot 40°C
’s nachts 15°C tot 30°C
Bergen/ Hoge atlas
overdag 10°C tot 30°C
’s nachts -5°C tot 15°C

Gemiddelde temperatuur in mei/juni en september:
Laag/ Marrakech
overdag 25°C tot 35°C
’s nachts 10°C tot 20°C
Bergen/ Hoge atlas
overdag 10°C tot 25°C
’s nachts -5°C tot 10°C

Gemiddelde temperatuur in oktober/november en maart/april:
Laag/ Marrakech
overdag 15°C tot 30°C
’s nachts 5°C tot 15°C
Bergen/ Hoge atlas
overdag 0°C tot 20°C
’s nachts -15°C tot -5°C

Gemiddelde temperatuur in december/ januari en februari
Laag/ Marrakech
overdag 5°C tot 20°C
’s nachts 0°C tot 10°C
Bergen/ Hoge atlas
overdag -5°C tot 20°C
’s nachts -20°C tot -5°C

Tijd

In de zomer is het in Marokko 1 uur vroeger dan in Nederland, in de winter is er geen tijdsverschil.

Elektriciteit en mobiele telefoon

In de grotere steden is dat vaak 220 volt, maar op het platteland kan het wisselen van 110 of 220 volt. Er kan eventueel mobiel gebeld worden vanuit de steden. Tijdens de trek is er beperkte bereikbaarheid.

Geld en fooien

1 € is ruim 11 DH (Marokkaanse dirham). Bij aankomst op het vliegveld in Marrakech is er de mogelijkheid om te pinnen. Ook in het centrum van Marrakech is er gelegenheid tot pinnen. Aanbevolen bedrag om bij aankomst te pinnen/wisselen is ± € 100,-- ( exclusief souvenirs & alcoholica). De richtlijn voor de fooien is ± € 35,-- (is inbegrepen bij ± € 100,--).

Een aantal Nederlandse banken heeft standaard de mogelijkheid tot geldopnames in landen buiten Europa geblokkeerd en een limiet voor een geldopname per keer vastgesteld. Wanneer je met de bankpas wilt pinnen in het buitenland, vraag dan de bank jouw bankpas te deblokkeren voor geldopnames in landen buiten Europa en informeer naar de limiet.

Voor de actuele wisselkoers klik hier. (Oanda.com)

Visum en paspoort

Voor Marokko is geen visum nodig. Het paspoort moet tenminste 3 maanden geldig zijn tot na verblijf in Marokko.

Vaccinaties

Voor officiële adviezen kun je terecht bij de GGD of bij je huisarts. Er zijn geen vaccinaties verplicht. Aanbevolen worden: DTP, buiktyfus, Havrix (tegen geelzucht = Hepatitis A).

Lijst van persoonlijke medicijnen

- Sterilon/betadine-iodium: wondontsmetting
- Leukoplast/ second skin: blaarpreventie
- Hansaplast: bij wondjes
- Paracetamol: pijnstiller
- Zonnebrandolie/-crème: min. factor 20
- Lippenbescherming: zinkzalf, lipbalsem mét zonnefactor
- Rekverband, knieband: bij knieproblemen
- Arnica of SRL-gelei: bij kneuzingen, spierpijn
- ORS: ter voorkoming van uitdroging bij diarree
- Strepsils: bij schrale keel
- Reddingsdeken: in geval van nood

Uitrusting

Schoeisel
Wij raden stijgijzervaste bergwandelschoenen aan met een stevige profielzool. Het is belangrijk dat je schoenen erg goed zitten, omdat je er elke dag uren op moet lopen.
Enkele tips:
* wanneer je nieuwe schoenen moet kopen, verdient het aanbeveling om tot 1,5 maat groter te kopen dan je werkelijke maat (pas ze met een paar extra sokken).
* je voeten hebben namelijk de neiging om op te zetten, als je wat langer op een dag loopt. Daar komt nog bij dat je bergaf niet met je tenen in de knel komt.
* als je nieuwe schoenen moet kopen, loop ze dan goed in.
* op sommige tochten moet je door kleine beekjes waden, over modderige paden en soms door sneeuw lopen, dus een redelijke mate van waterdichtheid is handig.
* een goede profielzool geeft je beter grip op de wat steilere paden.
* bij zwaardere trekkings (5 stippen of meer) is een zwaardere uitvoering aan te bevelen.

(Dag)rugzak
Je kunt bagage afgeven tot 12 kg. Je bagage kun je in een plunjezak of grote rugzak of tas doen. Voor de spullen die je tijdens het lopen nodig hebt volstaat een dagrugzak. We adviseren een dagrugzak met een inhoud van ± 35 liter (of meer).

Slaapzak
Voor alle tochten is een goede slaapzak tot – 5 of - 10° C (dons of kunststof zoals bijvoorbeeld hollofil) onontbeerlijk.

Paklijst

~ berg(wandel)schoenen
~ teva`s of andere sandalen of lichte gympen voor `s avonds; ook geschikt voor evt. het doorwaden van rivieren/beekjes
~ slaapzak (min. temp -5°C)
~ oordoppen*
~ eventuele lakenzak
~ warm, winddicht jack
~ regencape / regenpak
~ lange broek
~ enkele T-shirts en overhemden met lange mouwen
~ ondergoed
~ warme trui
~ handschoenen
~ sokken, afgestemd op je bergschoenen
~ maillot, legging of pyjamabroek
~ gamaschen
~ dunne handdoek (snel droog), een washand, en voor vrouwen een omslagdoek
~ toiletartikelen
~ veldfles (inhoud minimaal 2 liter)
~ zakmes
~ zaklamp (nb gebruikte batterijen mee terug naar NL voor chemisch afval!!)
~ evt. wandelstok (telescopisch)
~ wasmiddel (biologisch afbreekbaar)
~ toiletpapier (ongebleekt), aansteker (verbranden)
~ maandverband/tampons
~ zeep en/of desinfectiegel voor je handen
~ medicijnen (zie afzonderlijk lijstje)
~ iets voor op je hoofd tegen zon, stof en kou; zonnehoed/pet/sjaaltje en muts
~ zonnebril
~ plastic (vuilnis)zakken, o.a. om inhoud rugzak in te verpakken/droog te houden
~ evt. hangslotje om plunjezak af te sluiten
~ dagrugzakje

moneybelt of halstasje met:
~ paspoort
~ inentingsboekje
~ ticket
~ geld, pinpas en eventueel traveller cheques
~ verzekeringsbewijs + alarmnummers

* altijd handig

Maak van alle belangrijke papieren, zoals paspoort, tickets, noodnummers en bijvoorbeeld creditcards kopieën en bewaar deze gescheiden van de originelen.

Bagage

Tijdens de wandeltocht wordt de persoonlijke bagage op muildieren vervoerd. Om alles goed verpakt mee te nemen, kun je bijvoorbeeld een plunjebaal gebruiken. Handig is ook een klein hangslotje, om de plunjebaal af te sluiten. Omdat er vanuit Nederland vaak tenten e.d. meegaan naar Marokko, vragen we onze deelnemers om niet meer dan 15 kg aan ruimbagage mee te nemen (dit is exclusief handbagage). De overige kilo`s kunnen dan gebruikt worden voor de groepsbagage. Tijdens de trek mag 12 kg p.p. aan persoonlijke bagage worden afgegeven. Spullen die niet nodig zijn tijdens de trek kunnen eventueel achtergelaten worden in het hotel in Marrakech.

Verzekeringen

Het afsluiten van een adequate reisverzekering stellen wij verplicht. Een annuleringsverzekering raden wij sterk aan. Beide verzekeringen kun je via ons regelen of via je eigen verzekeringsmaatschappij. Indien de reisverzekering wordt afgesloten via derden dan ontvangen we graag voor vertrek de volgende gegevens, bij welke verzekeringsmaatschappij je verzekerd bent, je polisnummer en het alarmnummer. Mocht zich tijdens de reis een probleem voordoen dan kunnen de reisleiding en Nunatak snel handelen.

Verblijf

In Marrakech verblijven we in eenvoudige hotels. De kamers hebben eigen douche en toilet. In het hoogseizoen (de vakantieperiodes in Nederland) is het niet mogelijk om een 1-persoonskamer te reserveren. Tijdens de trek slapen we in hutten en in een berberhuis.

Maaltijden

In Marrakech is het ontbijt inclusief. De overige maaltijden in de steden zijn voor eigen rekening. Tijdens de trek zijn alle maaltijden inclusief. Tijdens de rijdagen zijn de maaltijden inclusief.

Categorie 4

Gemiddeld 6 uur lopen per dag, hoogteverschillen tot meer dan 1000 meter op een dag, meerdere zware dagen achter elkaar, hoogste punt 4167 m.
In het voorjaar (tot begin mei) is er kans op veel sneeuw, je loopt dan meerdere dagen op stijgijzers.