Chili Noord

Het gaat hier om een avontuurlijke reis. Er zijn diverse factoren die onderweg onze reisplannen kunnen beïnvloeden, hoe goed de reis ook is voorbereid. Onderstaande reisbeschrijving geeft de hoofdlijnen van de reis weer. De reisleiding kan zich echter genoodzaakt zien om tijdens de reis verschuivingen in het geplande programma aan te brengen.

Altiplano

Chili is een zeer aangenaam reisland: aardige mensen en een bijzonder gevarieerd landschap. Het is alleen te groot (bijna 4500 kilometer lang!) om helemaal in één keer te bekijken. Het noordelijkste stuk van Chili bestaat hoofdzakelijk uit woestijn. Langs de grens met Argentinië en Bolivia is het prachtig wandelen over de op 4000 meter gelegen hoogvlakte: de Altiplano. De Altiplano is één van de weinige gebieden in Chili waar de oude indianencultuur nog enigszins in stand is gebleven. Er is veel wild en boven het landschap torenen besneeuwde, al dan niet actieve, vulkaankegels uit.

Atacama woestijn

Via Santiago vliegen we naar de 1400 kilometer noordelijker gelegen stad Calama. Vanuit deze stad reizen we per jeep naar het begin van de trek. We nemen zes dagen om te wennen aan de hoogte, ondertussen genietend van de fantastische landschappen. We kamperen in de omgeving van de Vallei van de Maan, een woestijnspektakel van rots, zand en kleur. We bezoeken het authentieke, slaperige oaseplaatsje San Pedro de Atacama en ervaren de onmetelijkheid van de zoutvlakte van Atacama; we zien de rookpluimen van de actieve Lascar vulkaan en brengen een bezoek aan het maanlandschap van Tatío, waar wolken stoom van de kokende geisers het dal een futuristische aanblik geven.

Aymara`s

Het eigenlijke lopen begint in de omgeving van Colchane, een dorpje aan de grens met Bolivia van gastvrije Aymara indianen, die leven van de alpaca- en lamawol. Op de trek lopen we door schitterende rotskloven, langs zoutmeren en uitgestrekte pampa’s. Naast de lamafamilie (alpaca, vicuña en guanuco), vind je hier ook struisvogels (ñandu), chinchilla’s (vizcacha) en natuurlijk hoog in de lucht de majestueuze condor. Paden zijn hier bijna niet, alleen jeeptracks die om de bergen heen lopen. Wij trekken ons eigen plan en lopen dwars door het terrein, terwijl het voertuig met de bagage omrijdt. We steken bergketens over, lopen door de uitgestrekte vlaktes en volgen rivierlopen waar Andesganzen en vicuña’s ons stomverbaasd aanstaren. Op GPS en kompas vinden we onze weg naar de steevast prachtige kampeerplekken.

Chili grossiert in vulkanen, waarvan een heleboel nog actief, en zowel bij San Pedro de Atacama als op de trektocht hebben we permanent zicht op vulkanen. Het zijn vaak spectaculaire bergen die steil uit toch al ruim 4000 meter hoge Altiplano oprijzen. Op de trektocht ontmoeten we de vriendelijke Aymara-indianen. Hun levenswijze is het resultaat van duizenden jaren aanpassing aan de barre omgeving, het harde klimaat en grote hoogte. Veel zullen het er niet zijn, want de meeste van hen zijn naar de stad getrokken. Maar als we geluk hebben, maken we één van de vele religieuze festivals mee. Dan keren de Aymara massaal terug naar de dorpen. De trektocht eindigt in het nationale park Lauca. Vandaaruit dalen we per minibus af naar Arica, een charmante stad aan de oceaan.

dag 1 en 2 Amsterdam - Santiago

Vanaf Amsterdam vliegen naar Santiago de Chile.
In Chili moet de lente nog beginnen en in Santiago is het in september nog vaak wat fris. We kunnen dan ook meteen wennen aan de zonnestraling die hogerop in de bergen nog veel intenser zal zijn. Santiago is een moderne metropool met alle gemakken van dien. Overnachting in een eenvoudig hotel/pension.

dag 3 vlucht Santiago - Calama

Vertrek met vliegtuig naar Calama (2500 meter).
Calama is een gezellig woestijnstadje naast de grootste dagbouw kopermijn ter wereld. Nadat we boodschappen en drinkwater hebben gekocht voor de komende week, kan ‘s middags met de taxi een bezoek met rondleiding worden gebracht aan de kopermijn Chuquicamata (optioneel).

dag 4 Calama - Valle de la Luna (maanvallei)

De eerste week bezoeken we een aantal toeristische highlights om zo te wennen aan de hoogte van de Altiplano (hier gemiddeld 3500 meter). Per jeep verplaatsen we ons in deze periode langs de wonderen van de natuur in dit gebied. Op deze eerste dag rijden we door de indrukwekkende leegte van de Desierto de Atacama naar de Valle de la Luna, de maanvallei. Onderweg kunnen we een stop maken bij een gedenkmonument van de slachtoffers van het Pinochet regime, of bij Tulor, de aarden restanten van een vierduizend jaar oude nederzetting. We overnachten in tenten in de omgeving van de vallei van de maan (2500 meter) in de ayllus (landbouwvelden) van Talor onder San Pedro.

dag 5 maanvallei - San Pedro de Atacama

Na het opbreken van het kamp maken we een wandeling door een smalle steile kloof dwars door de maanvallei en vervolgens lopen we door de ‘vallei des doods’ naar San Pedro de Atacama. Het is een eenvoudige maar prachtige wandeling, waar we de tijd kunnen nemen om de specaculaire erosievormen en de steile zandduinen te bekijken en te fotograferen. Als we heel stil zijn horen we het zacht tikken van de rotsen die opwarmen na de kou van de nacht.. San Pedro de Atacama is een sfeervol en gezellig oasestadje dicht bij het grootste zoutmeer van Chili. Het is toeristisch maar erg aangenaam, met lage lemen huizen aan smalle steegjes, terrasje aan de plaza en een pittoresk kerkje in Aymara-bouwstijl. `s Avonds rijden we naar een hoge zandduin in de maanvallei om vanaf een uitzichtpunt naar de zonsondergang te kijken. Midden in een landschap als een Dali schilderij zien we de rotsen en de ver weg gelegen Lascar vulkaan langzaam oranje roze kleuren. Een enigszins toeristisch uitje, maar dat is het niet voor niets. Pension overnachting in San Pedro (2500 meter).

dag 6 San Pedro de Atacama - Laguna Miscanti - Guatin

We rijden met een bus zuidwaarts langs de Salar de Atacama, een enorm zoutmeer en tevens nationaal park. Met een parkwachter gaan we te voet het gebied in om te zien of we alle drie de flamingosoorten die hier leven in het vizier kunnen krijgen. Het opgedroogde zout heeft allerlei grillige, vaak 6-hoekige vormen aangenomen.

Het vervolg van de busrit brengt ons naar Laguna Miscanti, een azuurblauw bergmeer op 4100 meter. Hier broeden de reuzenmeerkoeten en zien we misschien wel onze eerste vicuña`s. Kamperen is in het hele nationale park verboden. Daarom rijden we na ons bezoek in de richting van El Tatio, waar we langs een warme rivier bij Guatin een tentenkamp opslaan op 3250m hoogte.

dag 7 Guatin - El Tatio - Caspana

We rijden naar de geisers van El Tatio. De tocht erheen is mooi met veel fotostops onderweg. We kamperen op een parkeerplaats vlak naast de hete bronnen. Je kunt hier in de bron zelf een heet bad nemen. Er staan eigenlijk geen echte geisers maar wel een grote hoeveelheid stomende en borrelende bronnen. Hoewel het hier toeristisch is, is er geen mens; de meeste toeristen komen bij zonsopgang (ca 07.00 uur) en zitten daarvoor vier uur in de bus. Hoogte 4320 meter.
 
Na het bezoek aan de geisers rijden we in twee uur naar Caspana, waar we ons tentenkamp opslaan midden in het dorp. Caspana is een vrij oorspronkelijk dorp waar de mensen zich kleden in veelkleurige rokken en bolhoedjes. Iedereen in dit dorp bezit een klein eigen stukje grond en men is gezamenlijk verantwoordelijk voor de waterkanaaltjes, die jaarlijks met een groot feest worden schoongemaakt. Er is zelfs een klein museumpje. Na alle volle dagen is het fijn om rustig van de zon te genieten en door het dorp te kuieren.

dag 8 Caspana - Pozo Almonte

Vandaag is een lange dag. Na het ontbijt rijden we naar Calama, waar we boodschappen doen voor de komende 10 dagen. In de middag rijden we door naar Pozo Almonte, dwars door de uitgestrekte lege kustvlakte. Dit is een van de droogste plekken op aarde. We kunnen nog kort stoppen bij een aantal geoglyfen, rotsfiguren die hier door de Inca’s zijn achtergelaten en dienst doen als soort ‘wegwijzers’ langs de Ruta del Inca. In de avond komen we aan in Pozo. Hoogte 1200 meter.

dag 9 Pozo Almonte - Colchane - Isluga

Voorlopig de laatste jeepdag naar Colchane. Eventueel bezoeken we `s ochtends het oude nitraat mijnbouwstadje Humberstone, dat in 2005 is aangewezen als UNESCO werelderfgoed site en waarop de Chilenen met recht trots zijn. Nitraat werd destijds het witte goud’ genoemd, maar met de uitvinden van het chemische proces om atmosferisch stikstof te binden in de jaren ’20 van de vorige eeuw kwam er in één klap een einde aan deze vorm van mijnbouw. Het stadje is gedeeltelijk prachtig gerestaureerd en gedeeltelijk ligt het nog prachtig in puin. Naast de diverse woonwijken zijn er ook een kerk, een bioscoop en een zwembad, en daarnaast is er een uitgebreid fabrieksterrein.
Daarna rijden we in ruim drie uur naar het dorpje Colchane. We stijgen van 1200 naar bijna 4000 meter en zien de overgang in het landschap van de woestijn naar het gebergte van de Altiplano. We komen op tijd aan, het is maar 3 uur rijden. `s Middags wandelen we een paar uur naar Isluga en kamperen hier in het speeltuintje voor het kleine kerkje of even buiten het dorpje temidden van kleine waterstroompjes. De kerkjes die de katholieke Aymara hier hebben gebouwd, hebben een heel aparte stijl. Ze hebben dikke muren en ronde vormen en meestal een rieten dak. Sommige zijn vierhonderd jaar oud. Isluga is een klein dorpje waar we – zoals in de meeste dorpen waar we langskomen - helaas maar weinig maar wel heel hartelijke mensen aantreffen. Hoogte 3800 meter.

dag 10 Isluga - Termas de Enquelga

Vandaag lopen we van Isluga naar de Termas de Enquelga. Na al die dagen in de jeep is het even wennen. Gedeeltelijk lopen we ‘cross country’, maar in de middag volgen we grotendeels de onverharde weg. Onderweg passeren we het eerste zoutmeertje. We zetten onze tenten op naast de Termas de Enquelga, een zwembad formaat warme bron waarin je heerlijk kunt zwemmen. Hoogte 4000 meter.

dag 11 Termas de Enquelga - Mauque - Pucheldiza

We wandelen vandaag zo’n 17 kilometer naar Mauque. Eerst volgen we een aantal kilometers de weg, daarna verlaten we de weg en stijgen we via een droge quebrada (stroomgeul) naar een pasje. Op deze hoogte groeien llareta kussens, een bijzondere plant die een soort ‘groene bollen’ vormt, en Queñoa bomen die zich met hun schilverende rode bast hebben aangepast aan het ruige klimaat. We dalen af naar een riviertje. Na de rivieroversteek volgt een lange flauwe klim in mul zand. Daarna volgt nog een lange wandeling over een platte vlakte naar Mauque. Hier worden honderden lama`s en alpaca`s gehouden die op de vlakte lopen te grazen. Na aankomst in Mauque rijden we met onze bus/jeep naar Pucheldiza, een geïsoleerd liggende vulkanisch zeer actieve vallei met geisers en andere stoombronnen. Na een lange dag kamperen we op in het open veld op 4200 meter.

dag 12 Pucheldiza - groene bollen camping

`s Ochtends vroeg genieten we van de stoombronnen en geisers waarna we terugrijden naar Mauque. We rijden nog een stuk noordwaarts voordat we uitstappen en verder lopen. Het landschap is enorm uitgestrekt. Er zijn veel alpaca’s versierd met kleurige stukjes wol, die ons nieuwsgierig nastaren. In het oosten ligt de grens met Bolivia, die nu heel dichtbij is. Na enkele kilometers verlaten we de weg, steken een riviertje over en klimmen naar een pasje, vanwaar het einddoel al is te zien. Maar daarvóór moet een uitgestrekte vlakte worden overgestoken. En aan het einde wacht nog een tergend lang durend vals plat. Het is soms vermoeiend lopen in het mullige zand, een weg zoekend in het patroon van pollen paja gras. We zetten het tentenkamp op aan de voet van de zwarte Cerro Capitan met uitzicht op de pas die we de volgende dag zullen oversteken. We staan hier tussen llaretta kussens, de ‘groene bollen’ plant die maar 1 mm per jaar groeit. Sommige zijn meer dan een meter hoog. Deze groene bollen groeien boven de 4000 meter op de Altiplano en elders hoog in het centrale deel van de Andes.. De vetachtige, harde plantwerd vroeger door de plaatselijke bevolking als brandstof gebruikt. Onderzoek duidt erop dat azorella een medicijn voor diabetici kan opleveren.

dag 13 groene bollen camping - Salar de Surire

Na een korte klim staan we op de pas 4750 meter naast de Cerro Capitan en worden we beloond met een prachtig uitzicht op de Salar de Surire, een uitgestrekt zoutmeer, en de besneeuwde vulkanen die daarachter liggen. We dalen af naar het meer en duiken bij de Baños de Polloquere een heerlijke warme bron in. Daarna kun je er voor kiezen om nog 20 kilometer lopen naar het kamp aan de andere kant van het meer. Na de rozigheid van het warme bad, zullen sommigen het niet verkeerd vinden dat we met de buschauffeur kunnen afspreken dat hij halverwege op ons wacht. De diehards onder ons lopen natuurlijk langs het meer naar het kamp. Dat is een prachtige plek aan de oever van het zoutmeer met uitzicht op flamingo`s. Hoogte 4300 meter.

dag 14 Salar de Surire - Paquisa

We klimmen naar een pas op ruim 4700 meter, waar we een mooi uitzicht op het zoutmeer krijgen. Na een korte afdaling traverseren we een lastige puinhelling om weer af te dalen naar de vlakte. In de buurt van het vrijwel verlaten dorpje Paquisa (4260 meter) zetten we onze tenten op. ICONA doet in dit gebied een proef met het scheren van wol van vicuña’s. Deze wilde dieren zijn niet te domesticeren, maar hun wol is de fijnste op aarde. In de Incatijd was de wol voorbehouden aan de koning. Die tijd is voorbij, en voor de arme Aymara zou de verkoop van vicuñawol een welkome bron van inkomsten zijn.

dag 15 Paquisa - Vadeos

De route vandaag is lang, maar prachtig en zeer afwisselend. ’s Morgens passeren we een zout bofedal, een wetland waar het water uit de omliggende bergen zich verzameld. Daarna steken we een aantal lage pasjes over in een roodstenig gebergte met zandvlaktes daartussen. Daarna volgt een stenige vlakte en een oversteek over een uitgestrekte zandvlakte met lavaknollen en fantastisch uitzicht op de vulkaan Guallatiri. Nu komen we in vulkanisch landschap en passeren enkele ondiepe maar steile kloven en staan dan plots op een fantatisch uitzichtpunt over de riviervlakte van de Rio Lauca, ingesneden in fijne en fantastisch gekleurde vulkaanafzettingen. We volgen de westoever van de Rio Lauca tot aan de kampeerplek. Volgens de kaart zou hier het dorpje Vadeos moeten liggen, maar daarvan is geen spoor te vinden. `s Avonds is er bij zonsondergang een mooi uitzicht op de Volcan Guallatiri.

dag 16 Vadeos - Ancuta

We volgen aan het begin van de dag de Rio Lauca nog even en gaan daarna langs een grote zijbeek omhoog. De hele verdere dag volgen we deze beek. Er is weer geen pad, alleen de sporen die lama’s en vicuña’s hebben gemaakt. Regelmatig kruisen we bofedales, de kleine, groene en moerassige gebiedjes met grote veenbulten en af toe versperren grote rotsblokken de weg. Een zeer afwisselende dag die beloond wordt met een idyllische kampeerplek aan de rand van de vlakte bij het plaatsje Ancuta (4200 meter). Hier krijgen we voor het eerst mooi uitzicht op de Parinacota. Dit is met kop en schouders de grootste berg van het gebied en ook de mooiste. Een vulkaan zoals een kind hem zou tekenen: pyramidevormig met een grote gletsjer op de top. Door zijn enorme dimensies lijkt hij vlakbij, maar in feite is hij nog zestig kilometer verwijderd. De komende drie dagen zal deze ons baken zijn. We lopen er letterlijk recht op af.

dag 17 Ancuta - Churiguaya

Voor de verandering geen lange wandeldag. We passeren Ancuta en gaan verder in de richting van de Parinacota-vulkaan. We lopen door uitgestrekte golvende pampa’s en zien regelmatig groepjes vicuña’s, die vreemde fluitende geluiden te maken om elkaar voor onze aanwezigheid te waarschuwen. Na zo’n tien kilometer bereiken we onze kampeerplek naast een thermische bron waarin heerlijk gebadderd kan worden. Er is zelfs een badhuisje gebouwd. Het water is wel erg warm. Wie zin heeft, kan het dorpje Churiguaya, ongeveer een kilometer verderop, bezoeken. Hoogte 4400 meter.

dag 18 Churiguaya - Lago Chungara

Vandaag krijgen we de Parinacota echt goed in beeld. Maar voor het zover is, maken we eerst nog een pittige klim. In dit gebied hebben we een redelijke kans om ñandu’s te zien, de Andes-struisvogels, maar ook weer veel vicuña’s en wie weet de condor. Het hoogste punt is 4700 meter en vandaaruit heb je spectaculair uitzicht op de Parinacota en het Lago Chungara. Tijdens de afdaling richting het meer komen we vele families vizcachas tegen, die over de rotsen rennen of rustig vanaf een veilige rots naar ons kijken. We dalen af naar de weg die hier vanuit Bolivia Chili inloopt en eten vlak voor de weg op een plek waarvan het decor zo uit Burger`s Desert lijkt te zijn weggehaald. Op het meer leven reuze-meerkoeten, zo groot als een kleine gans, flamingo’s en vele andere watervogels. We hebben er ook wel eens vossen gezien en in de omgeving leven een stuk of wat poema’s, dus wie weet zien we die.

Vandaag staan we voor het eerst op een heuse kampeerplaats met toilet en campingbeheerder. Als de zon `s avonds ondergaat, gloeit de gletsjer van de Parinacota prachtig op.

dag 19 Lago Chungara - Paranicota - Arica

We wandelen eerst nog een stuk langs het meer en gaan daarna de lavabergen op die door de Parinacota zijn neergelegd. Sommige van de paden die hier volgens de kaart lopen, zijn onvindbaar en de paden die er wel zijn, gaan alle kanten op. Op kompas en GPS komen we er wel. Er zijn veel vogels te bewonderen, vele soorten eenden en ibissen, en natuurlijk weer flamingo’s en reuzenmeerkoeten.
Nadat de chauffeurs ons hebben opgepikt rijden we naar het dorpje Parinacota en vandaar gaat het via een tussenstop in Putre verder naar Arica, waar we `s avonds in het donker aankomen. De afdaling, in één klap van 4500 meter hoogte naar zeeniveau, is spectaculair. Het landschap wordt steeds droger en op het laatst passeren we in rivierdalen groene oases tegen een achtergrond van enorme zandduinen.

dag 20 verblijf Arica - avondvlucht Santiago

Vrije dag in Arica. Het is mogelijk om met de taxi naar de speciale toeristenmarkt te gaan. Verder zijn er bij de zee pelikanen en kalkoengieren te zien. Je kunt ook een bezoek aan het strand brengen of aan het buiten de stad gelegen museum waarin de 9000m jaar oude mummies uit de chinchorro cultuur tentoongesteld worden. Aan het eind van de middag vliegen we naar Santiago.

dag 21 Santiago - Amsterdam

Vlucht Santiago - Amsterdam.

dag 22 aankomst Amsterdam

Bij de prijs inbegrepen

* binnenlandse vluchten van Santiago naar Calama, van Arica naar Santiago
* luchthaventransfers (indien vlucht bij ons geboekt is)
* alle overige (groeps-)transport tijdens de reis per bus/ jeep
* alle overnachtingen op basis van logies en ontbijt in eenvoudige hotels of jeugdherbergen in meerpersoonskamers
* Nederlandse reisbegeleiding
* voorbereidingsbijeenkomst
- op trek:
* gebruik van tweepersoonstenten
* bagagevervoer tot 15 kilo per persoon
* drie maaltijden per dag tijdens trekdagen
* gebruik van keukengerei (ook bestek, bord etc.)
* entree Nationale Parken
* medicijn- / EHBO-kit

Niet bij de prijs inbegrepen

* retourvlucht Amsterdam-Santiago (deze kan via ons geboekt worden)
* maaltijden wanneer niet op trek (± € 150,--)
* reserveringskosten € 25,-- per factuur 
* bijdrage garantiefonds € 10,-- per persoon
* toeslag eenpersoonstent € 55,-- 
* wijzigingskosten € 35,--
* persoonlijke uitgaven (souvenirs, frisdrank, alcoholica)
* eventueel lokaal te betalen luchthavenbelasting
* reis- en annuleringsverzekering
* vervoer naar en van Schiphol
* vaccinaties

Groepsgrootte

Minimaal 8 reizigers
Maximaal 15 reizigers

Deze reis wordt uitgevoerd met Nederlandse reisbegeleiding.

De reis kan ook uitgevoerd worden bij 7 deelnemers, er is dan een toeslag op de reissom van € 200,--

Klimaat

Chili bezit door zijn geografische ligging en zijn extreme lengte van 4.330 kilometer (Antarctica – waar Chili voor een deel ook aanspraak op maakt - daarbij buiten beschouwing gelaten) een grote verscheidenheid aan landschappen en klimaten. Het lange smalle land (gemiddelde breedte slechts 188 km) tussen het Andesgebergte en de Pacifische Oceaan heeeft een oppervlakte van ongeveer 760.000 vierkante kilometer en is daarmee ongeveer 21 keer zo groot als Nederland.

Tijdsverschil

Het tijdsverschil tussen Nederland en Chili bedraagt 6 uur in de wintermaanden en 5 uur in de zomermaanden.

Geld

Het verdient aanbeveling om zowel een bank of giropas, een creditcard en eventueel contante euro’s mee te nemen. Je hebt waarschijnlijk minimaal € 150,- tot  € 250,- nodig voor maaltijden en drankjes als we niet op trek zijn. De munteenheid in Chili is de peso. 

Een aantal Nederlandse banken heeft standaard de mogelijkheid tot geldopnames in landen buiten Europa geblokkeerd en een limiet voor een geldopname per keer vastgesteld. Wanneer je met de bankpas wilt pinnen in het buitenland, vraag dan de bank jouw bankpas te deblokkeren voor geldopnames in landen buiten Europa en informeer naar de limiet.

Voor de actuele wisselkoers klik hier. (Oanda.com)

Paspoort en visum

Voor deze reis is een paspoort nodig die nog minimaal 6 maanden geldig is bij aankomst in Chili. Je hebt voor Chili geen visum nodig.

Procedure van vertrek

Bij deze reis gaat er Nederlandse reisbegeleiding mee. Je ontvangt je ticket van de reisbegeleiding op Schiphol. Uiterlijk 3 uur voor vertrek dien je aanwezig te zijn bij de balie die correspondeert met het vluchtnummer. Verdere informatie met betrekking tot het definitieve vluchtschema ontvang je tijdens de voorbereidingsbijeenkomst.

Vaccinaties

De volgende vaccinaties worden aanbevolen:
- DTP
- Havrix tegen geelzucht (Hepatitis A)

Informeer je hierover bij je huisarts of de GGD en neem dan je reisschema mee, soms veranderen de gebieden waar bepaalde ziektes optreden.

Persoonlijke medicijnen

* 1 Ciproxine antibiotica kuur bij bacteriële darminfecties
* 1 Augmentin of amoxycyline antibiotica kuur bij luchtweginfecties + algemeen breedspectrum
* aanbevolen diamox bij tochten waarbij je boven de 3000 meter slaapt (1 strip = 25 tabletten van 250 mg)
* azaron tegen jeuk, bijv. insectenbeten
* sterilon/betadine(zalf) voor wondontsmetting
* leukoplast voor blaarpreventie
* hansaplast voor wondjes
* insectenafweermiddel
* zonnebrandolie/crème het altiplanogebied van Noord-Chili kent een extreem klimaat van droogte, wind en zon. Bescherming van de huid is essentieel!
* lippenbescherming, blistex, purol, aneto, labello, o.i.d.
* zinkzalf of andere vette creme voor droge handen of voeten
* voor knieproblemen een rekverband, knieband breed en dik tape.
* sporttape
* paracetamol als pijnstiller
* Arnica of SRL bij spierpijn of kneuzingen
* immodium bij diarree
* ORS tegen uitdroging bij diarree
* strepsils bij keelpijn

Hoogteziekte

De meeste mensen, die niet gewend zijn zich naar grote hoogte te begeven en zich hier bovendien erg inspannen, krijgen last van de hoogte.

Hoogteziekte kan zich voordoen boven de 2500 meter. Als de juiste voorzorgsmaatregelen worden genomen, zal het in veruit de meeste gevallen slechts gaan om lichte symptomen van voorbijgaande aard. Slechts in 1 à 2 % van de gevallen komen ernstige verschijnselen voor, die zonder passend handelen tot de dood kunnen leiden. De symptomen van hoogteziekte mogen daarom absoluut niet worden veronachtzaamd.

Wanneer je je op grote hoogte niet goed voelt, moet je aannemen dat er sprake is van hoogteziekte, tenzij er overduidelijk een andere oorzaak is.

Oorzaken van hoogteziekte:
- geringere aanwezigheid van zuurstof en
- geringere luchtdruk, waaraan het lichaam zich moeilijk of onvoldoende aanpast, veelal door te snelle stijging.

Preventieve maatregelen:
1. Langzame en gefaseerde stijging, het zgn. "acclimatiseren". Als ideaal geldt om 5 dagen uit te trekken tot 3500 meter, daarna maximaal 300 meter stijging per dag en per 1000 meter minimaal 1 dag extra. In de praktijk blijkt echter wel een hoger stijgingstempo mogelijk, waarbij rond de 3000 meter een dag rust wordt ingelast en daarboven per 1000 meter stijgen 1 dag.

Vanaf geringe hoogte helemaal "inlopen" levert meestal nauwelijks problemen op, maar na een bus- of autorit omhoog en vooral bij "invliegen" naar grote hoogte, is aandacht voor het acclimatiseren van het grootste belang.

2. Altijd rustig lopen, zonder buiten adem te raken.

3. Veel drinken.
Uitdroging kan hoogteziektesymptomen veroorzaken. Gewoonlijk heb je minstens 5 liter vloeistof per dag nodig op grote hoogte. Je moet per keer min. 1/2 liter uitplassen en de urine moet helder zijn. Als je urine donkergeel is, drink je onvoldoende. Drink water, thee, soep en bouillon, maar geen alcohol.

4. Juiste voeding.
Zorg dat je voldoende calorierijk eet, met name veel zetmeel. Eet niet te zout. Het menu houdt hier rekening mee.

5. Bewust diep, volledig ademhalen (wel oppassen voor hyperventilatie).

6. Diamox (acetazolamide), een diureticum, kan helpen bij hoogteaanpassing. Het blijkt de ademhaling tijdens de slaap te reguleren, zodat efficiënter zuurstof wordt opgenomen. Onderzoek heeft onomstotelijk aangetoond dat het preventief slikken van diamox symptomen van hoogte ziekte met 50% doet afnemen. Bovendien herstel je sneller. In tegenstelling tot wat veel mensen veronderstellen maskeert diamox de hoogteziekte niet maar het helpt je sneller te acclimatiseren. We raden dan ook het preventief gebruik van diamox aan op slaaphoogtes boven de 3000 meter. dosis: 2 maal per dag 250 mg voor de duur van het verblijf op grote hoogte

7. Bij tochten met een verhoogd risico (bijvoorbeeld vliegen naar Lhasa, expedities boven de 6000 meter) nemen we doorgaans een hogedrukzak (Gamow Bag of PAC) mee zodat we, in geval van nood, een afdaling van ongeveer 2000 meter binnen 5 minuten kunnen simuleren. Het gebruik van deze hogedrukzak is ook effectief gebleken.

Lichte symptomen van hoogteziekte:
- enigszins slap, loom gevoel
- kortademigheid bij inspanning
- hoofdpijn
- misselijkheid
- gebrek aan eetlust
- spijsverteringsstoring: obstipatie / diarree, winderigheid
- slecht slapen
- onregelmatige ademhaling tijdens het slapen lichte duizeligheid
- lichte zwelling van handen, voeten, gezicht

Bij alleen deze symptomen behoeft men niet meteen af te zien van verder stijgen. Men moet het kalm aan doen en voldoende (nacht)rust inlassen. Maar blijf e.e.a. en elkaar wel goed in de gaten houden, want de lichte symptomen zouden ernstiger problemen kunnen aankondigen. Blijf bij elkaar en laat elkaar niet alleen!

Ernstige symptomen van hoogteziekte:
(houden o.a. verband met long- en hersenoedeem)
- ernstige kortademigheid en versnelde ademhaling, ook na rust (meer dan 25 ademtochten per minuut)
- vochtige, rochelende ademhaling
- hevige hoestbuien, die alle activiteit beperken
- ophoesten van roze tot bruin sputum
- hoge hartslag, ook na rust (meer dan 110 slagen per minuut)
- blauwe verkleuring van gezicht en lippen
- geringe urine-uitscheiding (minder dan 1/2 liter per dag)
- aanhoudend overgeven
- wazig, dubbel of met blinde vlekken zien
- aanhoudende ernstige hoofdpijn, ook na nachtrust
- aanhoudende ernstige vermoeidheid, extreme lusteloosheid
- coördinatievermindering, evenwichtstoornis(testen!)
- verwardheid, delirium, coma

Zodra ook maar één van deze symptomen zich voordoet, staat er (naast zo mogelijk zuurstof toedienen) maar één weg open: ONMIDDELLIJK OMLAAG.

Iemand met deze problemen moet onder begeleiding omlaag, zo mogelijk gedragen worden, omdat inspanning een en ander kan verergeren.
Na een betrekkelijk geringe daling van 500 tot 1000 meter kunnen de symptomen soms geheel verdwijnen. Dan kan men na enkele dagen rust opnieuw proberen te stijgen, maar uiterst behoedzaam. Bedenk dat de ernstige symptomen van hoogteziekte binnen enkele uren fataal kunnen zijn.

Door ervaring kunnen onze reisbegeleiders de symptomen goed onderkennen en de nodige maatregelen nemen. Zonodig kunnen extra rustdagen worden ingelast om te acclimatiseren.
Als je bij jezelf of een andere deelnemer symptomen van hoogteziekte waarneemt, blijf dan niet alleen, resp. laat de ander niet alleen, en vertel een en ander meteen aan de reisbegeleider.

Over de uitrusting

Schoenen
Je loopt heel wat uren per dag. Het is dus belangrijk dat je schoenen goed zitten. Wanneer je nieuwe schoenen moet kopen, verdient het aanbeveling om ze 1/2 tot 1 maat groter te kopen dan je gewone maat. Pas ze met een extra paar sokken aan. Als je nl. lang loopt, zetten je voeten op. Daar komt bij dat je bergafwaarts niet met je tenen in de knel komt. Zorg hoe dan ook dat de schoenen goed ingelopen zijn. Voorts passeer je wel eens beken, modderige paden en sneeuw, zodat een redelijke mate aan waterdichtheid is vereist, evenals een goede profielzool.

(Dag)rugzak
Je kunt je bagage afgeven tot 15 kg. Je bagage kun je in een plunjezak of grote rugzak of tas doen. Voor de spullen die je tijdens het lopen nodig hebt volstaat een dagrugzak. We adviseren een dagrugzak met een inhoud van ± 35 liter (of meer).

Slaapzak
Een goede slaapzak (comfortabel onder -15º C) in combinatie met een goed isolerende wintermat is onontbeerlijk.
Een lakenzak kan net even extra warmte geven of in heel warme streken de slaapzak vervangen. Er zijn fleece lakenzakken te koop die enkele graden aan je slaapzak toevoegen.

Kleding
Voor warm (ruim 25º C) tot zeer koud (-15º C). Zorg dat je altijd een laagje extra hebt.

Paklijst

~ berg (wandel) schoenen
~ slaapzak (laagste temperatuur ong. -10° C)
~ lakenzak (eventueel)
~ slaapmatje
~ regenpak, geen regencape ivm wind
~ lange broeken
~ korte broek
~ enkele T-shirts/blouses
~ ondergoed
~ warme trui, evt. "fleece-jack"
~ zwembroek/badpak
~ sokken, waarvan min. drie paar afgestemd op de bergschoenen
~ maillot/lange onderbroek
~ lichte gympen of slippers voor `s avonds
~ handdoek
~ wanten of handschoenen
~ sjaal
~ veldfles minimaal 2 liter
~ zaklamp
~ toiletartikelen
~ oordoppen (optioneel)
~ zonnebril
~ iets voor op je hoofd tegen zon en stof, en kou: (bivak)muts
~ plastic (vuilnis)zakken, o.a. om de inhoud van rug/plunjezak in te verpakken i.v.m. regen/rivieroversteek
~ hangslotje om plunjezak, kamer/kast ed. af te sluiten.
~ wasmiddel
~ dagrugzakje
~ moneybelt of halstasje voor bescheiden:
- paspoort
- geld
- verzekeringsbewijs + alarmnummer

N.B. Maak van alle belangrijke papieren kopieën, noteer de nummers en bewaar exemplaren thuis en onderweg, apart van de originelen.

Bagage

Omdat er vanuit Nederland nog tenten, voedsel en een medicijnton meegaan naar Chili, vragen we onze deelnemers om niet meer dan 15 kg aan ruimbagage mee te nemen (dit is exclusief handbagage). De overige kilo’s kunnen dan gebruikt worden voor de groepsbagage.
Om alles goed verpakt mee te nemen, kun je bijvoorbeeld een plunjebaal gebruiken. Handig is ook een klein hangslotje, om de plunjebaal af te sluiten.

Verzekering

We stellen een adequate reisverzekering verplicht. Een annuleringsverzekering raden we sterk aan. Beide soorten verzekeringen kun je via ons afsluiten. Indien de reisverzekering wordt afgesloten via derden dan willen we graag voor vertrek de volgende gegevens van je ontvangen: verzekeringsmaatschappij, polisnummer, alarmnummer. Mocht zich tijdens de reis een probleem voordoen dan kunnen de reisleiding en Nunatak snel handelen.

Categorie 3

De wandeletappes worden afgelegd zonder dat je je eigen bagage hoeft te dragen. De infrastructuur is zodanig dat de jeep op alle kampeerplaatsen kan komen.
Moeilijkheid op deze reis is de oriëntatie: de jeeps en de wandelaars moeten `s avonds op dezelfde plek aankomen. Dit vereist de grootste zorg en nauwkeurig afspraken maken.

De eigenlijke trek duurt tien dagen. De meeste van deze trekdagen duren 8 uur, waarbij afstanden tussen de 15 en 24 kilometer worden afgelegd. Tijdens deze reis gaat er geen lokale keukenploeg mee, samen met de Nederlandse begeleiding wordt er gekookt.
De wandelingen lopen soms over een pad, maar vaak ook cross-country door zanderig terrein, waarbij getraverseerd wordt tussen hoge graspollen, of over rotsachtige vlaktes, wat het lopen soms vermoeiend kan maken. Er worden echter geen grote hoogteverschillen overbrugd. Wanneer deelnemers mee willen rijden met de jeep is dat natuurlijk ook mogelijk.

Hoewel we voldoende tijd nemen om te acclimatiseren, kan de tocht ook zwaar bevonden worden door de hoogte: een groot deel van de loopgedeelte van de reis – inclusief de overnachtingen in een tent – speelt zich af op de Altiplano op een hoogte tussen de 4000 en 5000 meter.
De temperaturen op de hoogvlakte liggen tussen overdag 30 graden en `s nachts -15 graden Celsius.