Noord-Macedonië Scardus

Een opmerking vooraf

Het gaat hier om een voor Nunatak experimentele en avontuurlijke reis. Er zijn diverse factoren die onderweg onze reisplannen kunnen beïnvloeden, hoe goed de reis ook is voorbereid. Onderstaande reisbeschrijving geeft de hoofdlijnen van de reis weer. De reisleiding kan zich echter genoodzaakt zien om tijdens de reis verschuivingen in het geplande programma aan te brengen.

dag 1 Amsterdam - Skopje - transfer naar Staro Selo

Na onze vlucht naar Skopje en een transfer start onze wandeling vanaf het dorp Staro Selo op de hellingen van de Shara-berg. Door het oude en dichte beuken- en dennenbos lopen we geleidelijk omhoog naar de Ljuboten hut. Hier hebben we prachtig uitzicht op het laagland van Tetovo.  
Hebben we nog tijd en energie dan kun je optioneel mee naar de pyramide vormige top van de Ljuboten Peak op 2498 meter. Vanaf de top kijk je uit over Shara en een groot deel van het Balkan-schiereiland. Over hetzelfde pad dalen we weer af naar de hut voor ons diner en overnachting. Deze gerenoveerde berghut bestaat al sinds 1931 en laat ons kennis maken met het Macedonische huttenleven.

Overnachting in berghut; wandelafstand/tijd: 7 km; 2 uur met 775 meter stijgen en 50 meter dalen. Naar de peak is het ongeveer 8 km, 3 tot 4 uur lopen en overbrug je 875 meter.

dag 2 gletsjermeer Livadica en Brezovica

Vanochtend gaan we meteen omhoog naar de voet van de Ljuboten. Vervolgens lopen we over de bergkammen van het Sharr gebergte op de Grens van Macedonië en Kosovo. Een, her en der stevige, afdaling door het alpen heide landschap leidt naar het gletsjermeer Livadica op 2200 meter, een mooie pauzeplek. De High Scardus trail volgend, beginnen we aan een korte klim en daarna een lange afdaling naar het Kosovaarse skidorp Brezovica. Het verouderde skigebied (op 1700 meter) is verre van mooi, maar heeft de nostastalische sfeer uit een socialistisch tijdperk. We kunnen hier niet overnachten, daarom brengt een transfer (20 km) ons naar het skidorpje Prevala.

Overnachting in hotel; wandelafstand/tijd circa 12 km, 8 uur met 700m stijgen en 600 meter dalen

dag 3 Prevalla - Crn Vrv Peak - Kobilica

Het is een mooie en best pittige dag. Vanuit het dorp gaan we bergopwaarts richting de oorsprong van enkele bergrivieren op de noordwestelijke helling van de Konjuska (2571meter). De route gaat deels door rotsachtig terrein naar de bergkam van het Shar gebergte. We komen over de grens met Macedonië (via de zogenaamde 'Green pas).  Verder westwaarts over de bergrug stijgen we naar de Crn VrV, die ook bekend staat als de Kobilica peak van 2585 meter.  We dalen naar de Macedonische kant af  om in de gelijknamige hut direct onder de berg te overnachten. 

Overnachting in berghut; wandelafstand/duur 18km; 8 uur met 1100 meter stijgen en 950 meter dalen. 

dag 4 Kobilica - Guri I Gjat - Veshala

Na het ontbijt stijgen we weer en volgen een stukje de High Scardus Trail. We hebben uitzicht op de dorpen, Veshala en Bozovce ons eindpunt vanmiddag. En natuurlijk de Titov die we later deze week zullen beklimmen. Ook de rug Guri I Gjat biedt ons mooi uitzicht over het Shar Planina nationale Park.  We dalen af naar Veshala, waar een korte transfer (10 minuten) naar Bozovce op ons wacht. 

Overnachting in guesthouse; wandelafstand/duur 14km; 7,5 uur met 800 meter stijgen en 950 meter dalen

dag 5 Bozovce - Kranikoli - Skaklo - Bozovce

Het thema vandaag is 'bergmeren' want we bezoeken twee oude gletjser meren die in een prachtige omgeving liggen. Het Kranikolichko Ezero-meer, ook bekend als "Gjoli I madh", ligt op een hoogte van 2.210 meter; dus starten we na het ontbijt met een klim. Het is het op twee na grootste meer in het Shar gebergte en staat bekend om de blauwe kleur van het water dat meerdere scharkeringen kent, afhankelijk van het licht. Na ons bezoek stijgen we verder naar een veel minder bekend meer, Skaklo op 2340 meter. We maken ons rondje compleet met een afdaling naar Bozovce, waar we nog een tweede nachtje slapen. 

Overnachting in guesthouse; wandelafstand/duur 19km; 8-9 uur met 1200 meter stijgen en dalen

dag 6 Bozovce - Leshnica vallei - Upper Leshnica - Popova Shapka

We verlaten Bozovce en trekken in zuidoostelijke richting naar een nieuw deel van het Shar gebergte, de Leshnica vallei. Dit dal wordt gekenmerkt door een uitgesproken alpenlandschap, met hoge rotsen, grasvelden en dicht groenblijvend en beukenbos, d.w.z. rijk aan naald-, beuken- en ander gemengd bos, evenals een rijke endemische flora en fauna. Voor we ons eindpunt van vandaag, het skidorp Popova Shapka, bereiken, wacht ons nog een klim naar het hogere deel van Leshnica. 

Overnachting in een hotel; wandelafstand/duur 21km; 8-10 uur met 1150 meter stijgen en 650 dalen

dag 7 beklimming Titov Peak - Bron Pena - Brod

Vandaag voelt als koninginne etappe met de beklimming van de hoogste top van het Shara-gebergte, de Titov Vrv (Tito`s Peak) op 2747 meter. Op de top maken we foto`s met de toren die symbool staat voor het Macedonische bergbeklimmen. De overschreiding van de top brengt ons omlaag naar ongeveer 2225 waar de Rivier 'Pena' ontspringt. Langs de flanken wandelen we de grens met Kosovo over en dalen af naar Brod. Vanaf hier rijden we een paar kilometer om in ons hotel in Arxhena uit te rusten van deze enerverende dag. 

Overnachting in een hotel; wandelafstand/duur 28km; 10-12 uur met 1150 meter stijgen en 650 dalen

dag 8 Arxhena - Tiha Voda - Sharski Vode

Nog één keer steken we vandaag de grens en de bergketen over. Natuurlijk starten we ook vandaag met een stijging naar een hoogvlakte, dicht bij de grens. Dit deel van de Scardus wordt daarom en de afgelegen locatie ook wel liefkozend 'klein Mongolië' genoemd. De Macedonische kant kent weer meer hoogte verschillen en tussen de pieken door genieten we nog een laatste keer van het bijzondere berglandschap. Aan het eind van de route bij Sharski Vode worden we met 4wheel drives opgehaald en naar het provincie stadje Tetovo gebracht. 

Overnachting in een hotel; wandelafstand/duur 21km; 9 uur met 750 meter stijgen en 950 dalen

dag 9 transfer naar Skopje - vlucht Amsterdam

Afhankelijk van de vluchttijden bekijken we Tetovo of Skopje voordat we vanaf het vliegveld van Skopje terugvliegen naar Amsterdam. 

Bij de prijs inbegrepen

* luchthaventransfers (indien ticket via ons geboekt is)
* alle overige (groeps-)transport tijdens de reis per busje/jeep
* alle overnachtingen op basis van logies en ontbijt in berghutten, eenvoudige hotels, guesthouses in twee-    of meerpersoonskamers 
* Nederlandse reisbegeleider
* Engelssprekende gecerificeerde lokale gids
* bagagevervoer tussen de accommodaties
* toeristenbelasting
* drie maaltijden per dag; vanaf diner dag 1 tot en met ontbijt dag 9; ontbijt en diner in de accommodatie, lunchpakketten worden ook door deze accommodaties verzorgd
* trailsnacks
* entree Nationale Park
* Green pass (tbv grensovergangen Macedonië en Kosovo)
* reserveringskosten
* bijdrage Reisgarantieregeling VZR Garant

Niet bij de prijs inbegrepen

* retourvlucht Amsterdam-Skopje (kan via ons geboekt worden)
* overige maaltijden
* persoonlijke uitgaven (souvenirs, frisdrank, alcoholica) 
* reis- en annuleringsverzekering 
* vervoer naar en van Schiphol 
* eventuele wijzigingskosten € 35,-- 

Groepsgrootte

Minimaal 7 reizigers
Maximaal 12 reizigers

De reis kan ook uitgevoerd worden vanaf 6 reizigers. Er is dan een toeslag bovenop de reissom van € 75,-- per persoon.

De reis wordt begeleid door een Nederlandse Nunatak reisleider en Engelssprekende lokale gids.

Tijdsverschil

Er is geen tijdsverschil met Nederland

Geld

De Macedonische Denar is de munteenheid van Noord-Macedonië, maar je kunt ook met Euro`s betalen. De munteenheid in Kosovo is de Euro, dus dat is makkelijk.
Zorg wel voor contant geld, liefst in kleinere coupures, want je kunt niet met je pinpas of creditcard betalen tijdens onze trektocht in de bergen.

Klimaat

De Balkan heeft een echt landklimaat: strenge winters en de zomers kunnen heet zijn. Macedonië vormt daar geen uitzondering op; de zomers zijn warm en droog. De gemiddelde temperatuur in juli en augustus is 26 graden Celsius. In de bergen kan het ’s zomers iets koeler zijn, maar in de lagergelegen gebieden kunnen temperaturen van 35 graden of meer voorkomen. De zon schijnt dan gemiddeld 9 uur per dag.

Wij kiezen daarom voor een tocht in het najaar, dan zijn de temperaturen aangenamer voor een trektocht; de kans op een stevige regenbui is wel groter en uiteraard zijn de dagen ook korter. Reken op grote temperatuurverschillen, zowel gedurende de dag als tussen dag en nacht. 

Paklijst

De temperaturen overdag kunnen in de bergen sterk wisselen, van 12 tot 25 graden. Het kan ’s avonds en zelfs overdag fris zijn; in het najaar kan het zelfs afkoelen tot een paar graden boven 0. Zorg dus voor wandelkleding die je in laagjes kunt dragen:

~ ondergoed

~ minimaal 2 paar wandelsokken

~ één of twee t-shirts

~ een blouse of shirt met lange mouw

~ trui of fleece

~ jas of softshell

~ wandelbroek (afritsmodel is ideaal)

~ muts en handschoenen

~ regenkleding (jas en broek)

~ dun donsjasje of een kunstvezel alternatief (optioneel)

~ setje kleren om `s avonds te wisselen

Uitrusting

~ goed ingelopen en hoogsluitende bergwandelschoenen. Enkelomsluitende bergschoenen zijn het beste, omdat je minder makkelijk zwikt en minder op je voeten hoeft te letten tijdens het lopen. Het profiel moet goed zijn, zodat je grip hebt op de ondergrond. De zool moet zo dik en stijf zijn dat je geen steentjes voelt. Een categorie B of B-C zijn het meest geschikt.

~ dagrugzak; 35-40 liter is ideaal

~ zakmes (niet in de handbagage tijdens de vliegreis)

~ waterfles(sen) of drinkzak totaal 1,5 liter capaciteit

~ persoonlijk waterfilter (optioneel - klik voor een voorbeeld)

~ thermosfles (optioneel)

~ goed afsluitbaar trommeltje voor de lunch (aanbevolen als duurzamer alternatief voor plastic zakjes)

~ uitschuifbare wandelstokken 

~ zitmatje

~ reserve veters

~ slippers, sandalen of lichte gympen voor in de hut (optioneel)

~ stevige grote sporttas of duffel (tbv bagagevervoer)

~ antizonnebrandmiddel, lippencreme (sunblock) 

~ zonbescherming voor het hoofd (hoed, pet, sjaal o.d.)

~ zonnebril 

~ mini verpakkingen toiletspullen plus kleine lichte trekking handdoek

~ klein rolletje toiletpapier

~ hoofdlampje

~ geldig paspoort of identiteitskaart

~ ticket

~ verzekeringspapieren (of kopie daarvan)

~ telefoon, fototoestel (optioneel)

~ boek of e-reader (optioneel)

~ powerbank en laadkabels (optioneel) NB stop deze in je handbagage tijdens de viegreis)

~ reserve bril of lenzen (optioneel)

~ maandverband of tampons (optioneel)
NB een slaapzak of lakenzak is niet nodig

Persoonlijke EHBO set

~ specifieke medicijnen voor persoonlijk gebruik

~ desinfectie/betadine: wondontsmetting 

~ sporttape, blaartape of second skin: blaarpreventie 

~ pleisters en rolletje rekverband

~ pijnstillers bv Paracetamol of ibuprofen

~ reddingsdeken

~ enkel / knieband (optioneel bij enkel/knie problemen) 

~ Arnica of SRL-gelei: bij kneuzingen, spierpijn (optioneel)

~ ORS: ter voorkoming van uitdroging bij diarree (optioneel)

~ Immodium : bij diarree voor `op moeilijke momenten` (optioneel)

~ Strepsils: bij schrale keel (optioneel) 

Trailfood

Favoriet trailfood/snacks als opkikker voor onderweg. Je krijgt vanuit de accommodaties ook wat mee, maar we raden aan zelf ook wat mee te nemen. Suggesties: chocolade, muesli- of energierepen, ontbijtkoek, kruidkoek en vergelijkbare alternatieven, noten, gedroogd fruit, sultana`s.  

Verzekeringen

Het afsluiten van een adequate reisverzekering stellen wij verplicht. Een annuleringsverzekering raden wij sterk aan. Beide verzekeringen kun je via ons regelen (Allianz Global Assistance) of via je eigen verzekeringsmaatschappij. Indien de reisverzekering wordt afgesloten via derden, ontvangen we graag voor vertrek de volgende gegevens, bij welke verzekeringsmaatschappij je verzekerd bent, je polisnummer en het alarmnummer. Mocht zich tijdens de reis een probleem voordoen dan kunnen de reisleiding en Nunatak snel handelen.

Categorie 4-5

Tijdens de meeste wandeldagen lopen we ongeveer 8 uur, met een uitschieter van 10 - 12 uur als we de Titov overschrijden en daarbij van Macedonië naar Kosovo lopen. Ook de hoogteverschillen zijn aanzienlijk, tussen de 750 en 1200 meter stijgen en tot 1200 meter dalen. Uiteraard nemen we voldoende tijd om te pauzeren, zowel om even bij te komen als om te genieten van de uitzichten en de rijke flora en fauna. De meeste paden zijn goed en we lopen weinig crosscountry. We adviseren je om getraind op reis te gaan, zo heb je meer plezier van je wandelingen! We schatten de zwaarte nu in tussen 4 en 5 en ronden daarom af naar 5. In de herfst van 2025 vindt de pilotreis plaats en beoordelen we de lokale situatie en de zwaarte opnieuw.